Ο οικισμός Σισάρχων είναι το πρώτο σημείο που συναντάει ο επισκέπτης που κατευθύνεται από το Ηράκλειο προς για τ’ Ανώγεια. Μικρός οικισμός με πολλά παλιά κτίσματα, με τη κατάλευκη παλιά εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, την όμορφη παλιά βρύση, με τις κερασιές και τις κρεβατίνες αποτελεί μια από τις ωραιότερες γωνιές των Ανωγείων. Στη μικρή πλατεία, παράπλευρα του δρόμου, υπάρχει ηρώο προς τιμήν των 31 ανδρών που εκτελέστηκαν την περίοδο της Γερμανικής κατοχής. Τα Σίσαρχα θα μπορούσαν εύκολα να χαρακτηριστούν ως “Η πύλη για τ’ Ανώγεια“.

Ανηφορίζοντας προς τ’ Ανώγεια η μικρή νεόκτιστη εκκλησία του Αγίου Πνεύματος και η πηγή στην περιοχή Δανούζα είναι μια ευκαιρία για στάση και ξεκούραση.

Δύο μικρά αλσύλλια στην είσοδο του χωριού καθώς και το κτίριο του τυροκομείου του Γαλακτοκομικού Συνεταιρισμού των Ανωγείων, που με την πρώτη ματιά δηλώνει στον επισκέπτη την κύρια ενασχόληση των κατοίκων, είναι τα χαρακτηριστικά σημεία στην ανατολική είσοδο του χωριού. Στην κορφή του αλσυλλίου που βρίσκεται δεξιά του κεντρικού δρόμου δεσπόζει το κτίριο που οι Ανωγειανοί αποκαλούν “Ασύρματο” και το οποίο ήταν το κτίριο του στρατιωτικού ασυρμάτου που λειτούργησε τη δεκαετία 1950-1960. Σήμερα το κτίριο επισκευάστηκε με τη συνεργασία του Δήμου Ανωγείων και του Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, για να λειτουργήσει ως Κλιμάκιο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Κρήτης.  

Ο οικισμός Μετόχι είναι το επόμενο πολύ ενδιαφέρον σημείο για στάση. Μικρά ομοιόμορφα κτίσματα με την ονομασία “πυρήνες” κατασκευασμένα από το κράτος μετά την περίοδο της γερμανικής κατοχής (1945-1946), για τη φιλοξενία των άστεγων Ανωγειανών, είναι το χαρακτηριστικό σημείο του οικισμού. Επίσης στην πλατεία δεσπόζει το ηρώο με τους πεσόντες στα ολοκαυτώματα των Ανωγείων μέχρι το 1940. Συνεχίζοντας τη διαδρομή στην περιοχή Μετόχι και κατηφορίζοντας ο επισκέπτης συναντάει το ανοικτό θέατρο που είναι αφιερωμένο στο μεγάλο τραγουδιστή Νίκο Ξυλούρη. Θέατρο κτισμένο αμφιθεατρικά και προσαρμοσμένο στην μορφολογία του μικρού λόφου. Η επόμενη στάση είναι τo άγαλμα του Εμμανουήλ Αναγνώστου Σκουλά, που θυσιάστηκε στο ολοκαύτωμα του Αρκαδίου το 1866 και είναι  ο πυρπολητής της μονής σύμφωνα με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Απόστολο Παπαϊώαννου και πολλούς άλλους μελετητές. Από το συγκεκριμένο σημείο μπορεί κανείς να απολαύσει υπέροχα ηλιοβασιλέματα με την πολύ μακρινή άποψη της θάλασσας που λαμπυρίζει με τα χρυσοκίτρινα χρώματα που σχηματίζονται από το φως του ήλιου κατά τη δύση του.

To άγαλμα της Ανωγειανής Γυναίκας καθώς και οι προτομές δύο μεγάλων γιατρών στην είσοδο του Κέντρου Υγείας Ανωγείων αποτελούν ορόσημο για τ’ Ανώγεια. Νικόλαος Μανούσος και Κωνσταντίνος Κουνάλης είναι οι δύο γιατροί που παραμένοντας στ’ Ανώγεια μετά την καταστροφή του 1944 και ασκώντας το ιατρικό επάγγελμα τα βοήθησαν να ξαναγεννηθούν από τις στάχτες του ολοκαυτώματος και να ξαναδημιουργήσουν ιστορία. Ανάμεσά τους σύμβολο αξιοπρέπειας, αυτοθυσίας, υπομονής, αγάπης, ανεκτικότητας και εργατικότητας στέκεται η Ανωγειανή Γυναίκα που με τη συμβολή της στις δύσκολες στιγμές στήριξε και στηρίζει την οικογένεια και την Ανωγειανή κοινωνία.

Επόμενος σταθμός η Μαθητική Εστία Ανωγείων και ο Ξενώνας που παλαιότερα, σε εποχές που τα σχολεία στην περιοχή ήταν λιγοστά, φιλοξένησαν εκατοντάδες μαθητές από τα γειτονικά χωριά με δίψα για μάθηση. Σήμερα στεγάζει το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ανωγείων, φιλοξενεί επιστημονικά συνέδρια και συναντήσεις, ανθρώπους του πολιτισμού και της τέχνης λειτουργώντας παράλληλα ως κοιτίδα για τη φιλοξενία και τη μόρφωση οικονομικών προσφύγων από διάφορες χειμαζόμενες χώρες του πλανήτη (όπως η Συρία, το Μπαγκλαντές, το Αφγανιστάν κ.α) υπό την αιγίδα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ).

Κατεβαίνοντας ο επισκέπτης συναντά την  πλατεία του Αγίου Γεωργίου με τα πολύ όμορφα καφενεδάκια, το μεγάλο πλάτανο στη μέση, τα ποικιλόχρωμα λουλούδια στις γλάστρες, το παρτέρι της εκκλησίας, την όμορφη ροδιά που φύτεψε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και με την προτομή του Αρχηγού της Εθνικής Αντίστασης της περιόδου 1941-1994 Ιωάννου Δραμουντάνη ή Στεφανογιάννη είναι ο πλέον κατάλληλος χώρος για ανάπαυση και χαλάρωση. Σημείο αναφοράς για τ’ Ανώγεια τους καλοκαιρινούς κυρίως μήνες λόγω των πολιτιστικών εκδηλώσεων που λαμβάνουν χώρα (μουσικές και θεατρικές βραδιές) αλλά και των νόστιμων γλυκών και εδεσμάτων που προσφέρονται από τους ιδιοκτήτες των καφενείων.

Κατηφορίζοντας για το Δημαρχείο, προς την πλατεία Αρμί αλλά και κατά μήκος όλου του κεντρικού δρόμου, ο επισκέπτης διαπιστώνει την ύπαρξη πολλών καφενείων τα οποία λειτουργούν ως τόποι συνάντησης και συζήτησης όλων των επίκαιρων θεμάτων τοπικού και μη ενδιαφέροντος. Η πλατεία Αρμί, στην οποία δεσπόζει το κτίριο του Δημαρχείου είναι η κεντρική πλατεία των Ανωγείων. Εκεί ο επισκέπτης μπορεί να δει το άγαλμα του Άγνωστου Στρατιώτη, αφιερωμένο στους πεσόντες των τριών ολοκαυτωμάτων των Ανωγείων, να διαβάσει τα ονόματα τους και να μελετήσει τη διαταγή του Γερμανού Στρατηγού Φρουράρχου Κρήτης X. Μίλλερ για την ισοπέδωση των Ανωγείων το 1944, λόγω της συνεισφοράς τους στην αντίσταση κατά των Γερμανών.

Στην κεντρική πλατεία των Ανωγείων, Αρμί, βρίσκονται και τα γραφεία του Πολιτιστικού  Συλλόγου Ανωγείων, ο οποίος συμπλήρωσε μισό αιώνα, προσφοράς και δημιουργίας, έχοντας όλα αυτά τα χρόνια κυρίαρχο ρόλο στην πρόοδο και την ανάπτυξη του χωριού. 

Περπατώντας την πλατεία, στην οποία επίσης τους καλοκαιρινούς μήνες διεξάγεται πλήθος μουσικών και θεατρικών εκδηλώσεων και κατεβαίνοντας τα σκαλοπάτια του όμορφου μικρού αμφιθεάτρου συναντάμε τον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Ιωάννου. Σύμβολο θρησκευτικής πίστης που για πολλά χρόνια υπήρξε η μοναδική εκκλησία για την περιοχή με τοιχογραφίες που χρονολογούνται από το 14ο αιώνα. Βόρεια του Δημαρχείου και επί της περιφερειακής οδού των Ανωγείων βρίσκονται οι προτομές του Μιχαήλ και της Λετισίας Σταυρακάκη ευεργετών του κτιρίου του Γυμνασίου – Λυκείου Ανωγείων, το οποίο λειτούργησε για πρώτη φορά το 1956. Η προσφορά τους αυτή άλλαξε την πορεία των Ανωγείων σε εποχές πολύ δύσκολες που στην επαρχία υπήρχαν σχολεία μέσης εκπαίδευσης μόνο στις πρωτεύουσες των νομών. Κατηφορίζοντας προς την τελευταία συνοικία του χωριού το Περαχώρι, όπως δείχνει και το όνομά του, είναι “απομονωμένο” από το υπόλοιπο χωριό. Στην πλατεία Λιβάδι υπάρχει η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, η προτομή του γιατρού και πολιτικού Βασιλείου Σκουλά και το άγαλμα του οπλαρχηγού Μιχάλη Ξυλούρη ή Χριστομιχάλη που διαδέχθηκε τον Στεφανογιάννη στην ηγεσία της Εθνικής Αντίστασης. Έκδηλη η μουσική παράδοση στο Περαχώρι γίνεται πραγματικότητα με το πλήθος των καλλιτεχνών που διαθέτει. Νίκος Ξυλούρης, Ψαραντώνης, Σκουλάς Βασίλης, Νικηφόρος Αεράκης. Εκεί μπορεί ο επισκέπτης να ξεναγηθεί στο χώρο που ανατράφηκε και μεγάλωσε ο Αρχάγγελος της Κρήτης” Νίκος Ξυλούρης καθώς και στο Μουσείο με τα ξυλόγλυπτα του Αλκιβιάδη Σκουλά ή Γρυλιού.

Φεύγοντας από τ’ Ανώγεια, προς τα δυτικά, ο επισκέπτης συναντά τη μονή του Αγίου Νεκταρίου που είναι κτισμένη στην πλαγιά ενός μικρού καταπράσινου λόφου καθώς και να τιμήσει το αντίστοιχο μνημείο το Στεφανή Ξυλούρη, τον οκτάχρονο νέο που υπήρξε το πρώτο θύμα του ολοκαυτώματος του 1944.