Μέχρι το πρώτο μισό του περασμένου αιώνα βρίσκονται σε πλήρη δράση οι επονομαζόμενοι “πρωτομάστορες” της κρητικής μουσικής. Ανάμεσα τους ορισμένοι οι οποίοι σφράγισαν με την παρουσία τους τις επόμενες γενιές όπως ο Ανδρέας Ροδινός, ο Μπαξεβάνης, ο Καρεκλάς, ο Χαρίλαος, ο Φουσταλιέρης, ο Κουτσουρέλης και άλλοι λιγότερο γνωστοί αλλά σημαντικοί οργανοπαίχτες. 

Στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα συνεχίζει τη μουσική παράδοση της Κρήτης μια άλλη γενιά μεγάλων καλλιτεχνών όπως ο Ναύτης, ο Σκορδαλός, ο Μουντάκης, ο Λεωνίδας Κλάδος και άλλοι οι οποίοι γίνονται οι δάσκαλοι και εμπνευστές της επόμενης γενιάς.

Στα Ανώγεια την ίδια περίοδο ο τυφλός λυράρης ο “Στραβός” οργώνει με την ευαισθησία και το ιδιαίτερο παίξιμο του τις καρδιές των Ανωγειανών νέων. Από αυτήν την γενιά ξεπηδάει ο Νίκος Ξυλούρης, ο “Αρχάγγελος” της κρητικής μουσικής, ο οποίος πέθανε πάνω στην ακμή της δημιουργικότητας του. Δεν είναι όμως μόνο ο Νίκος Ξυλούρης αλλά μεγάλος αριθμός Ανωγειανών που η μουσική ρέει στο αίμα τους και σήμερα πλέον συγκροτούν μια πλειάδα μεγάλων μουσικών με σημαντική δημιουργία και με αναγνώριση πέρα από την Κρήτη.

• Νίκος Ξυλούρης
• Αντώνης Ξυλούρης (Ψαραντώνης)
• Βασίλης Σκουλάς
• Ο τυφλός λυράρης
• Νικηφόρος Αεράκης
• Γιάννης Ξυλούρης (Ψαρογιάννης)
• Γιώργης Ξυλούρης (Ψαρογιώργης)
• Μανώλης Μανουράς
• Γιώργος Καλομοίρης (Γιωργαντός)
• Αριστείδης Χαιρέτης ή Γιαλάφτης
• Λουδοβίκος
• Γρυλιός: «Ο Θεόφιλος των Ανωγείων»- Αλκιβιάδης Σκουλάς
• Ανωγειανή Παρέα